Thursday, October 19, 2006

Zientzia kaotikoa





La Bella Teoria blogak orain gutxi sistema ez lineal edo kaotikoei buruzko hausnarketa egiten zuen, eguraldiaren prebisioa egiteko erabiltzen diren sistema ez linealak internetekin erlazionatuz: " En este sentido nos encontramos en la era anterior al descubrimiento del efecto mariposa, utilizamos métodos lineales para tratar de analizar los sistemas complejos, no lineales, en donde las realimentaciones de todo tipo, y a todos los niveles, son la propia esencia del sistema. Necesitamos "el atractor extraño de Internet". Zientzian eman ditut azken zortzi urteak eta arazo beraren susmoa hartzen ari natzaio aspaldi. Esate baterako, bai metabolismoa zein garunaren funtzionamendua oso konplexutzat hartzen dira. Burura datozkit honen antzeko ondorioekin bukatzen diren zientzilari jakitunek aldizkari ospetsu zein garrantzitsuetan argitaraturiko artikulu zientifiko potoloak: "...guzti honek erakusten digu metabalismoa are eta konplexuagoa dela...". Jeff Hawkinsek On Intelligence liburuan esaten duen bezala "Konfusioa ez da konplexutasunaren arrazoia, alderantziz baizik. Konfusioa da Konplexutasunaren arrazoia". Hain da errealitatea konplexua ezen azalpen onak egitearen xedea alde batera utzi dugula. Horra hor urtero argitaratzen diren milaka artikulu, den denak xehetasun eta datuz beteak. Datuak=Informazioa=Ezagutza egia balitz bezala. Esperientziak erakutsi dit zientzian (biologia alorrean behintzat) sistema oso konplexuak (bariable askorekin eta bariableen arteko erlazio askorekin) erraminta linealak erabiliz saiatzen garela. Eta gakoa da egitan ez dugula orain 50 urte (genetikaren gorakada izan zenetik) ulertzen genuena baino askoz gehio ulertzen. Badirudi zientzian alor berri bat irekitzen denean asko aurreratzen dela baina hortik aurera (behin pentsamolde linealaren potentzia gaiditua) ezagutzen pilaketa asko moteltzen dela, xehetasunak bilatzeari ekinez. Ez ahal genuke hobe sabana afrikarran erabakitzeko erabiltzen genituen estrukturak alde batera utzi beharko eta zientziaren atraktore arraroa topatu?

No comments: