Eris, Pluton baino haundiagoa

Aspaldi idatzi nuen Plutoni buruz eta nola planeta abizena galdu eta planeta nanoen artean sartu zuten. Gaur, hain irudi ederrak ekartzen dituen APOD lekuak Eris planeta nanoaren errekonstrukzio artitistiko ederra dakar (hona emen benetazko irudia), planetaren informazioarekin batera.

Azkenengo datuen arabera Eris planeta Plutoi baino %27 masa haundiagoa dauka (nahiz eta diametroaren inguruan adostasun haundirik ez egon). Bi bider Plutoiren distantzia dago Eriraino, gutxi gora behera ehun aldiz Lurreik Eguzkiraino dagoena (97 Unitate Astronomiko afelio edo punturik urrunenean). Izan ere ezagutzen den Eguzki Sistemako objekturik urrunena omen da.

Eris planetak satelitea ere badauka, Dysnomia, 150 Km baino gutxiagoko diametroa duena (eskala hauetan harri puska besterik ez). 16 egunetan behin ematen dio bira Erisi.

Edozein kasutan benetako planeta nanoa, arnasa kentzen duen ondoko bideoa ikusi ondoren (mila esker berriz ere, Loci):

And now Nessie's back

Berriz ere iritsi zaigu berri mamitsua, oraingo honetan BBCren eskutik (mila esker Loci). Bai lagunok, esker onez gaude, Ness lakuko piztiaren froga ukaezinak daudelako. Azter dezagun elkarrekin:

“An amateur scientist has captured [...] the finest footage ever taken”

Lehenengo, eta guzti honi kutsu serioa emateko agian, aurkikuntza egin zuena zientzilaria omen da. Bost axola bera teknikaria zela, bost axola agian vaculovirusekin lan egiten zuela (zerbait esatearren, vaculovirusak oso interesgarriak izan daitezkeelako), bost axola Navarra Agrarian ere ez publikatzea (behin ere adibidea besterik ez). Eta bost axola amateur omen dela. Agian egunen batetan sendagile amateurrengana joko dugu.

“footage is of such good quality...”

Hiru aukera; 1) eskeintzen duten bideoa ez da "zientzilariak" filmatutakoa, 2) esteka gaizki dago, 3) bideo originala askoz kalitate hobea dauka. Edozein kasutan, gauzak honela, 1) kalitate ona ez da inondik ikusten, eta ondorioz 2) aurkeztutako frogak ez du ondorioztatutakoa babesten.

“more than 4,000 purported Nessie sightings since 1930”

Honek ez ahal digu pentsarazten benetan ez dagoela ezer? Zenbat mila argazki kaxkar pilatu behar dira horretarako?

Izan ere auzi guzti honen gakoa artikulutik ateratako bi esaldiotan laburtzen da:

“many sightings can be attributed to a drop of the local whisky”

“but Nessie isn't just an icon of the paranormal -- she's also an emblem of Scottish tourism”

En fin, jende siniskorra desinformatzeko eta gainontzekoak entretenitzelko inongo funtsarik gabeko periodismo sentsazionalistaren beste adibide bat besterik ez.

Oharra: Burura etorri zait "El Creacionismo, Vaya Timo" liburuan (Ernesto Carmena, Laetoli argitaletxea), munstro iheskor hauetaz ari zela, idazleak Ness lakuko munstroaren antzeko beste hainbat adibide erakusten dituela, besteak beste

• Mokele mbembe (Congo): Dinosauro sauropodo (lepo luzeduna) antzeko bat.

• Emela-ntouka (Congo): Errinozero antzeko bat.

• Kongamato (Zimbaue): Begiratzen duen edonor hiltzen duen pterodaktiloa (dinosauro hegalaria).

• Mapinguari (Amazonas): Giza aurpegi, oinak alderantziz eta aho kiratsduna sabelean, ohiuka omen dabil amazonas barna (kontxo, hau bitxia!).